De twijfels waren er toen binnen het HBO het onderzoek een bijna wetenschappelijk niveau leek te moeten halen maar we begonnen vol goede moed aan de onderzoeks-leerlijn.
Nu twee jaar verder is het goed dat de leerlijn er is, maar een kritische reflectie leert mij dat er “iets” te weinig aandacht krijgt. En dat is, in mijn idee, het onderzoekend vermogen.
Tot voor 17 april 2014Â was het ongrijpbaar voor mij, maar tijdens het Hbo-congres zijn mij een aantal dingen duidelijk geworden. Ik heb een tweetal bijeenkomst bijgewoond die ik in deze blog wil beschrijven omdat ze de basis zijn voor mijn gedachten
De eerste workshop die ik bijwoonde was een workshop aan de hand van stellingen. De meeste stellingen waren een soort open deur maar twee waren interessant.
1: alle afgestudeerde studenten moeten beschikken over onderzoekend vermogen. Het goede aan deze stelling was dat gelijk duidelijk werd dat sommigen het verschil tussen onderzoekend vermogen en het doen van onderzoek niet gescheiden kunnen zien. Wat is onderzoekend vermogen. van der Rijst (2009) heeft een mooie en zeer bruikbare invulling gegeven aan deze vaardigheid.
Maar dit gaf mij ineens het beeld van een serie oefeningen zoals ze in de leerlijn eruit zou kunnen gaan zien. Oefeningen die zich richten op kritisch zijn over de gevonden informatie, het probleem van de opdrachtgever willen begrijpen door vragen te stellen en de goede analyse te doen. Een doel willen bereiken en trots zijn op de gevonden oplossingen en deze willen delen met de hele wereld. Hoera voor het internet. 🙂
Een tweede stelling die mijn denkrichting vorm gaf was gebaseerd op een stelling waar ik de exacte formulering kwijt van bent maar die ongeveer luidde Docenten hebben zelf een master nodig om het onderzoekend vermogen bij de studenten te kunnen stimuleren. Ook hierbij is het verschil tussen onderzoek doen en het hebben van een onderzoekend vermogen nodig. Natuurlijk als je zelf ooit onderzoek gedaan hebt weet je hoe het moet, maar de conclusie was dat het niet gaat om het papiertje maar om het denkniveau. En zou je dat bij docenten ook niet kunnen stimuleren door een serie van waanzinnig interessante activiteiten?
De volgende workshop die ik volgde was
Hoorcollege: Onderzoekend vermogen in hoger beroepsonderwijs
Spreker: dr. Daan Andriessen, Hogeschool Utrecht
Lector binnen de Hogeschool Utrecht en een man met een visie. Een visie op het onderzoek binnen het HBO vorm gegeven kan worden. En dit hoorcollege was de aanleiding tot deze blog.
Ja geweldig we hebben een leerlijn onderzoek binnen mijn hogeschool en ja we besteden aandacht in alle vier de jaren van de opleidingen van hogeschool. Maar we kunnen het nog beter doen. En dat nog beter zit (naar mijn mening) in het gericht aandacht besteden aan het onderzoekend vermogen. Deze vaardigheid kan worden gemeten door vanaf dag 1 een rubrix te gebruiken waardoor de groei van deze vaardigheid in kaart kan worden gebracht. Een rubrix die ik zou willen maken met een gemengde groep docenten. Een deel van die groep weet  veel  van onderzoek binnen hun eigen opleiding en het andere deel weet veel van het doen van onderzoek binnen onze eigen hogeschool. Het beroepsproduct staat centraal in  het onderzoek, de verantwoording van de methode van onderzoek is een korte rapportage.
De cursussen binnen de leerlijn Onderzoek richten zich naast het aanleren van de methode van onderzoek vooral op het aanleren (of opnieuw aanleren) van het Onderzoekend vermogen. Door het over de leerjaren te meten maak je de groei inzichtelijk en kunnen de studenten in het vierde leerjaar aantonen dat zij tijdens het afstuderen beschikken over voldoende onderzoekend vermogen om de eigen beroepspraktijk te voorzien van iemand die nadenkt over zijn of haar activiteiten en die verbetering ziet en wil delen.Vragen durft en wil stellen aan de goede mensen en constant op zoek is naar antwoorden. Socrates was zo gek nog niet
Ik zie groei en potentie voor dit plan en ik zie prachtige nieuwsgierige mensen in een samenleving die trots is op zijn HBO-ers.
s.schouwenaars 