Zeggenschap en vertrouwen.

Voor het onderzoek dat ik uitvoer, naar het gebruik van ICT door docenten met als doel het leerproces van studenten te verbeteren, ben ik begonnen aan het boek Wat zou Google doen? van Jeff Jarvis. Ergens in het midden van het boek maakt hij een opmerking die zo passend is bij mijn onderzoek. Hij schrijft: Hoe meer zeggenschap je hebt, hoe minder mensen je vertrouwen en hoe meer je de touwtjes uit handen geeft hoe meer vertrouwen je wint. Bij deze wijze woorden moest ik aan de huidige veranderingen in het onderwijs denken. Door de student zelf te laten bepalen wanneer en hoeveel hij leert over een bepaald onderwerp, geven wij de touwtjes uit handen. En dan komt er een vicieuze cirkel om de hoek kijken. Die cirkel begint jaren geleden. De oudere docent biedt de student de stof aan die volgens het programma moet worden gegeven. Studiehandleidingen, die ver van te voren worden geschreven, geven precies aan wat er, wanneer moet worden geleerd. Lekker duidelijk voor iedereen. Maar de student begrijpt niet waarom hij iets moet leren en raakt gedemotiveerd. Omdat zijn motivatie hem niet direct aanmoedigt om iets extraas te doen, doet de student het minimale dat nodig is om het vak te halen. De docent merkt dit en ziet dit jaar in jaar uit gebeuren en denkt na verloop van tijd dat dit gedrag van de student gewoon is. De docent denkt en zegt: Typisch studenten gedrag, zo weinig mogelijk willen doen! Dan komt er nieuw onderwijs, dat aansluit bij de behoeften van de student, dat gegeven wordt op het moment dat hij het nodig heeft. De student begrijpt heel goed waarom hij iets moet leren en hij raakt gemotiveerd. Maar dan komt er een docent die denkt dat de student ongemotiveerd is en niet weet wat hij moet leren. Die docent biedt de student een handleiding aan…… Zo is de cirkel rond. Een handleiding is zonder meer handig voor het geven van richting, het geven van tips en om het eindniveau aan te geven. Maar de delen moeten inwisselbaar zijn en de student moet zelf kunnen bepalen welk onderdeel, welke workshop of welke lezing hij nodig heeft. Na wat instructie blijken alle studenten dit te begrijpen en te kunnen gebruiken. Helaas zijn nog niet alle docenten zover. Zij maken een toets en dat moeten de studenten weten. En zij weten wat de goede volgorde is. En daarom bepalen zij wat,wanneer geleerd wordt. En waarom? Omdat zij het weten.
Langzaam wordt het belang van het waarom duidelijk bij de grote massa, maar docenten moeten vooral leren hun studenten te vertrouwen en als een coach op te treden. De weg is ingeslagen, we moeten hem alleen nog volgen.